Garip Dede Türbesi Kültür Merkezi - Hızır Cemi XIZIR E KAL

BOZATLI HIZIR HERYERDE HAZIR VE NAZIRDIR:

Hızır Orucu Yas-ı Muharrem veya Oniki İmamlar Orucu aksine bir bayram niteliğindedir.

Bozatlı Hızır günümüzde oldukça geniş bir coğrafyada dara düşenlerin, karda kışta tipiye tutulanların, hastaların, fakirlerin, içten, gönülden hulisi itikadla “yetiş imdadımıza yâ Bozatlı Hızır” diyenlerin imdadına yetişen bir nebi ve evliyadır. Darda kalanların imdadına yetişen ölümsüzlük/hayat suyunu yâni âb-ı hayatı içip ebedileşen yâ da Hakk Teâlâ bütün kâinatı yaratan eşi benzeri olmayan El İhlas suresinde tek olarak geçen zatıyla ebedi ve kayım olan yüce Allah kendi mevcuyetinde varlık âleminin binbir ismiyle vücud bulan sıfatlar zincirinde herdaim diri olup heryerde hazır ve nazır olan ilm-ul ledun yâni batınî ilmi Hakk Teâlâ katında bir rahmet olarak armağan edildiği Hızır (a.s) Cenâb-ı Hakk’ın has kullarında bir kul olan Hakk nebisidir.

Bozatlı Hızır; bazen aksakallı yaşlı bir dede, bazen masum-u pak, bazen genç biri olarak kimi zamanda ermiş olarak karşımıza çıkarak dara düşenlerin carına/imdadına yetişir. Bazen tâlibin uykusunda/rüyasında görünerek mesaj iletir. İmdadına yetişip sıkıntıdan kurtarır yâ da sıkıntılı günler göreceğini ve bundan nasıl kurtulması gerektiği hakkında yol gösterir. Daha evlenmemiş genç erkek ve kızlarımızın sıdk-ı itikadla eğer bu üç gün boyunca oruçla birlikte hiç su içmeyerek susuz kalmaları halinde Hızır Orucu günlerinin üçüncü günün gecesinde evleneceği kişi rüyalarında görünür. Hatta gençler oruç açma zamanında üç gün su içmemekle birlikte tuzlu gıdalar yiyip daha çok susamalarını sağlayarak nasip ve kısmetlerinin rüyada görüneceğine itikadla inanırlar. Böylelikle Bozatlı Hızır duâ ve niyazda bulunan gençlere temeni ve dilekleri Allah katında kabül edilerek murad bulup nasip ve kısmetler ihsan edilir. Bu söylem ışığında genç ve bekar kız ve erkelerin gerçektende bu günlerde evleneceği kişi tarafında kendine yâ bir çeşme başında yâ da bir tas su verilerek gördükleri bir gerçek olarak toplumumuzun belleğinde yer almış ve itikadla inanılmıştır. Bazen sevdiği, gönlünü kaptırdığı gence veya kız tarafından rüyasında su ikram edilmiştir. Bazen de hiç tanımadığı veya hiç görmediği genç kız veya erkek tarafından su ikram edilmiştir. Rüyasında kısmetini görenlerin yanında hiç göremeyenlerde vardır. Bu inananın itikad ve imanıyla alakalı olsa gerek. Gerçeğini, doğrusunu Hakk bilir.

Alevîler mihmanı Hızır olarak bilirler. İşte misafire çok önem vermelerinin nedeni; her an Bozatlı Hızır’ın denemek için evini ziyaret edeceğine, bir fakir veya dilenci yâ da uzun sakallı ermiş biri olarak sınamaya tutacağına inanarak tedbirli davranırlar. Bu konu hakkında sözlü geleneğimizde yaşanmış vakalar ve hikayeler hayli çoktur ve hep anlatılır. Değerli ozanlarımızın deyiş ve nefeslerinde ki Bozatlı Hızır yoğun bir şekilde konu edilerek bahsedilir.

İşte ozanlarımızdan bir kaç örnek;

Davut Sever;
Hurufi İslamda lil şâh-ı merdan Alî
Tecelligâhta velâyet hem ulûhiyet
İlya ile yektaş Hızır ile hem yoldaş
İmanım siz hangi Alîyi sorarsınız?

Derviş Alî ;
Kıratın kanadı yenidir yeni
Bozatlı Hızır geldiği bellidir
Gelen misafirler Hızır kendidir
Yolun bize uğrat Bozatlı Hızır
Şâh Hatayi ;
Şâh Hatayi’yim getir ver ele
Arzuladık sizi düştük yola
Mihman Hızır’dır sen hazır bekle
Arzuladık size geldik canlar
Hızır (as) Hakk nebisidir. Cenâb-ı Hakk Teâlâ her Hakk peygamberine bir nişan armağan etmiştir. Hz Musâ’ya asa, hz İsa ölüyü diri kıldı, ahir zaman Hakk peygamberine de kendi rahmetinden düldülü ve zülfekarı verdi. Bozatlı Hızır’ada ab-ı hayatı nasip ederek zâhir-i âlemde herdaim diri ve bâkidir.

Hızır (a.s) hakkında sözlü geleneğimizin yanında yazılı olarak Kur’ân-ı Kerim’de El-Kehf suresinde 60 ile 82 âyetlerinde geçer.

Hızır Ayı ve Orucu, bir ay yâni dört hafta boyunca dönüşümlü olarak devam eder. Hızır Ayı ve Orucu için bu tarih günlerinin rakamları her yıl değişse de oruç tutulacak günler bellidir. Burada Salı Çarşamba ve Perşembe günleri oruç tutulur ve Perşembe akşamında da bütün mühip tâlip pîrin veya sadık bir tâlibin evinde toplanır ve cem tutulur. Eğer Pîr kendi köyünde ise bütün köylü tâlip ve mühipler pîrin ocak evinde lokma ve kurbanları ile gelirler. Miladi takvime göre Ocak ayının ikinci yarısında başlayıp Şubat ayının ortalarında sona ermektedir.

Hz Alî Divanında günlerle ilgili yapılan değerlendirmelerde “Perşembe Günü” kollektif ibadet yâni “Cem Günü” kabul edilmiştir.

“ Perşembede olur dilekler kabul,
Kim o günde etti Hakk emri dua” hz imam Alî
Perşembe gününde sıdk-ı itikadla duâ edenlerin dilek ve temeniler murad bulur.

“ Cum’ada hoş ola nikâhlı gelin,
Dâhi birleşeler er ile hatun” hz imam Alî

Yeni evlenecek çiftlerin düğünleri “Cuma gününde” olması hz imam Alî tarafından yol taliplerine vasiyet etmiştir.

Hızır Ayı ve Orucunun Salı, Çarşamba ve Perşembe günleri baz alınarak ifa edilen orucun dört haftaya bölünmesi ağır kış şartlarında yolların kapalı olduğu at veya katır gibi binek hayvanlarının karda kışta yol alınamayacağı rehper pîr ve mürşidlerin kilometrelerce yol kadettikleri varsayılırsa bu sistemin şart olduğu bütün köy, aşiret ve ailelere dedelerinde gidip Hızır Cem ibadetini yapabilme gereğindedir. Eğer bu uygulama yapılmadığı varsayarsak birçok köye ve aşirete dedelerin yetişip Hızır Cemi ibadetini o zamanın olanakları ve şartlarında yapmaları mümkün olmayacaktı

Çağıranlara ve dileyenlere, dara düşenlere ve hastalara Bozatlı Hızır yardımcısı olsun. Bizleride Ehl-i Beyt ve onikiimamların dârında didarında kanterinde ayırmasın.

Gerçeğe Hü mü’mine yâ Alî…..